Nhiễm khuẩn bệnh viện – hay còn gọi là nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế hiện đang là vấn đề toàn cầu. Tình trạng này làm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh, tử vong, kéo dài thời gian nằm viện (trung bình từ 9 đến 24,3 ngày), đồng thời làm tăng sử dụng kháng sinh, tăng nguy cơ kháng thuốc và chi phí điều trị (ước tính từ 2 đến 32,3 triệu đồng mỗi ca).

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nghiên cứu tại 55 bệnh viện thuộc 14 quốc gia cho thấy tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện trung bình là 8,7%. Ở các khoa có nguy cơ cao như Hồi sức tích cực, Ngoại khoa... tỷ lệ này có thể lên đến 20 - 30%. Tại Việt Nam, khảo sát tại 36 bệnh viện khu vực phía Bắc ghi nhận tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện là 7,9%.

Những ca nhiễm khuẩn không chỉ khiến thời gian điều trị kéo dài, chi phí tăng cao mà còn làm gia tăng tỷ lệ tử vong. Thực tế lâm sàng cho thấy, bàn tay của nhân viên y tế là một trong những con đường chính lan truyền vi khuẩn từ người bệnh này sang người bệnh khác, nếu không được vệ sinh đúng cách.

Kiểm soát nhiễm khuẩn là giải pháp nhằm ngăn ngừa sự lây lan của các tác nhân gây bệnh tại các cơ sở y tế nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân. Đây không chỉ là biện pháp nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm chéo trong môi trường bệnh viện, mà còn là nền tảng trong thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn.

Theo Bộ Y tế, vệ sinh tay là một trong những biện pháp đơn giản, ít tốn kém nhưng hiệu quả nhất trong phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện. Thời gian qua, nhiều chiến dịch truyền thông, tập huấn và phong trào thi đua đã được triển khai thường xuyên tại các cơ sở y tế. Tuy nhiên, việc tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên y tế vẫn còn chưa đồng đều và cần được cải thiện mạnh mẽ hơn.

Tại các bệnh viện, vệ sinh tay đã được lồng ghép trong quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn, đặc biệt tại các khoa có nguy cơ cao như Hồi sức tích cực, Cấp cứu, Sản, Nhi... Dù có sử dụng găng tay, nhân viên y tế vẫn bắt buộc phải thực hiện đầy đủ “5 thời điểm vệ sinh tay” trước khi mang găng và sau khi tháo bỏ găng. Đây là hành động thiết thực nhằm bảo vệ chính sức khỏe của đội ngũ y tế, đồng thời nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, một thao tác đơn giản như sát khuẩn tay bằng dung dịch cồn chỉ mất khoảng 20–30 giây, nhưng lại có thể ngăn chặn hàng nghìn mầm bệnh lây lan. Do đó, việc nhấn mạnh vai trò của vệ sinh tay trong đào tạo, giám sát chuyên môn là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an toàn cho cả người bệnh và nhân viên y tế. Không chỉ trong bệnh viện, ý thức vệ sinh tay cũng cần được lan tỏa tới người nhà bệnh nhân và cộng đồng.

Nhân Ngày Vệ sinh tay Thế giới 2025, ngành Y tế kêu gọi sự chung tay của toàn hệ thống từ lãnh đạo bệnh viện, cán bộ quản lý, bác sĩ, điều dưỡng, hộ lý đến mỗi người dân cùng nâng cao nhận thức và duy trì thói quen vệ sinh tay thường xuyên. Đây là hành động nhỏ nhưng mang ý nghĩa nhân văn to lớn, nhất là trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm có nguy cơ bùng phát. Vệ sinh tay không chỉ là trách nhiệm cá nhân mà còn là cam kết tập thể vì một nền y tế an toàn, hiệu quả và bền vững.

CDC Hà Nội